Τα Χριστούγεννα θεωρούνται η πιο λαμπερή και γιορτινή περίοδος του χρόνου. Οι πόλεις στολίζονται, τα σπίτια γεμίζουν φως, οι άνθρωποι συναντούν φίλους και οικογένεια, ανταλλάζουν δώρα και μοιράζονται στιγμές χαράς. Για πολλούς αυτή η εποχή είναι συνδεδεμένη με εξωστρέφεια, ζεστασιά και γιορτινή διάθεση.
Είναι όμως έτσι για όλους;
Μια όχι και τόσο σπάνια εμπειρία είναι αυτό που ονομάζουμε «Θλίψη των Εορτών». Πρόκειται για μια κατάσταση στην οποία αρκετοί άνθρωποι δυσκολεύονται να απολαύσουν τις γιορτές και βιώνουν έντονα συναισθήματα θλίψης, μοναξιάς, άγχους και εσωτερικού φορτίου — κυρίως κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Η κατάσταση αυτή είναι συχνή, συνήθως δεν πρέπει να προκαλεί ανησυχία και τείνει να υποχωρεί μετά το τέλος των εορτών.
Γιατί εμφανίζεται η Θλίψη των Εορτών;
Τα Χριστούγεννα συνοδεύονται από μια άτυπη, «αόρατη» προσδοκία: να είμαστε χαρούμενοι, κοινωνικοί, λαμπεροί και περιτριγυρισμένοι από αγαπημένα πρόσωπα. Η εικόνα των μεγάλων οικογενειακών τραπεζιών, της αφθονίας και της διασκέδασης δημιουργεί έναν κανόνα για το πώς πρέπει να μοιάζει αυτή η περίοδος.
Για πολλούς ανθρώπους όμως η πραγματικότητα διαφέρει. Μπορεί να αισθάνονται απομονωμένοι, να αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, οικογενειακές εντάσεις, απώλειες ή προσωπικά θέματα που καθιστούν τις μέρες αυτές πιο αγχωτικές. Το γιορτινό περιβάλλον δεν συμβαδίζει με την εσωτερική τους κατάσταση· το χάσμα αυτό δημιουργεί έντονη εσωτερική σύγκρουση.
Η έμμεση πίεση από το περιβάλλον —να νιώσουν χαρά ενώ δεν μπορούν— εντείνει τα συναισθήματα θλίψης και μοναξιάς. Είναι σαν ο κόσμος γύρω να «επιβάλλει» ένα συναίσθημα που το άτομο δεν βιώνει πραγματικά.
Πώς μπορούμε να νιώσουμε καλύτερα μέσα στις γιορτές;
Παρότι οι γιορτές έχουν συγκεκριμένα κοινωνικά στερεότυπα, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τα ακολουθήσουμε. Υπάρχουν μικρές αλλά ουσιαστικές κινήσεις που μπορούν να κάνουν την περίοδο πιο υποφερτή — ακόμη και όμορφη.
1. Διαμορφώστε τις γιορτές στα δικά σας μέτρα
Επιτρέψτε στον εαυτό σας να αλλάξει ό,τι δεν του ταιριάζει. Ίσως φέτος να θέλετε κάτι πιο απλό, πιο μικρό ή πιο ήσυχο. Πείτε: «Φέτος θα κάνουμε κάτι πιο χαλαρό» ή «Θα βγούμε έξω να φάμε για να μην χρειαστεί προετοιμασία».
2. Βάλτε τον εαυτό σας σε προτεραιότητα
Προγραμματίστε κάτι που ξέρετε ότι θα σας ευχαριστήσει — ακόμη και αν είναι κάτι μοναχικό.
Επιτρέψτε στον εαυτό σας να πει «όχι» χωρίς ενοχές.
3. Κάντε ένα δώρο στον εαυτό σας
Ένα αντικείμενο ή μια εμπειρία που θέλατε καιρό. Από ένα αγαπημένο βιβλίο, μέχρι ένα μασάζ ή μια μικρή απόδραση.
4. Μην απομονώνεστε πλήρως
Επιλέξτε συνειδητά με ποιους ανθρώπους θέλετε να βρεθείτε. Αναλάβετε εσείς την πρωτοβουλία της οργάνωσης για να το προσαρμόσετε στα δικά σας όρια.
5. Κρατήστε μια σταθερή σωματική δραστηριότητα
Η άσκηση λειτουργεί προληπτικά και θεραπευτικά απέναντι στη μελαγχολία. Ακόμη και ένας καθημερινός περίπατος βοηθά σημαντικά.
6. Δοκιμάστε τον εθελοντισμό
Ο εθελοντισμός μειώνει το αίσθημα μοναξιάς και αυξάνει τη σύνδεση με την κοινότητα.
Μπορείτε να προσφέρετε εκεί όπου σας εκφράζει: σε παιδιά, ηλικιωμένους, ζώα, κοινωνικούς φορείς ή τοπικές δράσεις. Ακόμη και η απλή συμμετοχή σε μια εκδήλωση της γειτονιάς μπορεί να προσφέρει μια αίσθηση ανήκειν.
7. Οργανώστε μια μικρή solo εκδρομή
Αν δεν υπάρχει διαθέσιμη παρέα αλλά εσείς έχετε διάθεση να «ξεφύγετε», κάντε το μόνοι σας!
Το solo travelling ή η συμμετοχή σε ένα ταξιδιωτικό γκρουπ μπορεί να λειτουργήσει ενδυναμωτικά και αναζωογονητικά.
Κλείνοντας…
Προσπαθήστε να ανακατευθύνετε τη σκέψη σας στα θετικά σημεία της χρονιάς που πέρασε, ακόμη κι αν φαίνονται μικρά. Υπήρξαν στιγμές χαράς ή ευγνωμοσύνης — αξίζει να τις θυμηθείτε.
Θυμηθείτε: εσείς ορίζετε τι σημαίνουν τα Χριστούγεννα για εσάς και πώς θέλετε να τα βιώσετε. Δεν υπάρχει «σωστός» τρόπος να περάσετε τις γιορτές. Υπάρχει μόνο αυτός που σας ταιριάζει και σας κάνει να νιώθετε ασφαλείς, ήρεμοι και αυθεντικοί.
Γράφει η Κα Αθηνά Κατσαρή, MSc Κλινικός Ψυχολόγος & Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια